Aby uzyskać pozwolenie radiowe, wymagane jest zdanie egzaminu z obsługi urządzeń radiowych oraz złożenie wniosku do Prezesa UKE. Od 12 listopada 2024 roku po egzaminie wydawane jest jedynie zaświadczenie, a nie świadectwo operatora, które umożliwia złożenie wniosku o pozwolenie. Samo zdanie egzaminu nie daje uprawnień do używania urządzeń. Ważność zachowują dotychczasowe świadectwa operatora klasy A i C, które uprawniają odpowiednio do pozwoleń kategorii 1 i 3.
Materiały do testu na świadectwo klasy A
Materiały do testu na świadectwo klasy C
Celem egzaminu ustnego jest sprawdzenie sprawności (szybkości, płynności i poprawności) w posługiwaniu się nabytą wiedzą teoretyczną. Zakres wymaganej wiedzy praktycznej pokrywa się z informacjami zawartymi w materiale pomocniczym do egzaminu testowego i dotyczy procedur operatorskich, a w szczególności: znajomości polskiego i międzynarodowego alfabetu fonetycznego, znajomości kodu Q, znajomości zasad raportowania oraz umiejętności prowadzenia typowej łączności fonicznej.
ZAKRES WYMOGÓW EGZAMINACYJNYCH DLA OSÓB UBIEGAJĄCYCH SIĘ O ŚWIADECTWO OPERATORA URZĄDZEŃ RADIOWYCH W SŁUŻBIE RADIOKOMUNIKACYJNEJ AMATORSKIEJ
1. Osoba ubiegająca się o świadectwo klasy A operatora urządzeń radiowych powinna wykazać się:
1) wiedzą techniczną z zakresu radioelektroniki w zakresie:
a) podstaw elektrotechniki, podstaw radiotechniki i promieniowania elektromagnetycznego: przewodnictwo elektryczne, źródła elektryczności, pole elektryczne, magnetyczne i elektromagnetyczne, sygnały sinusoidalne, niesinusoidalne i zmodulowane, moc i energia,
b) budowy i zastosowania elementów elektronicznych, takich jak: rezystory, kondensatory, cewki, transformatory, diody, tranzystory, układy scalone,
c) układów elektronicznych, takich jak: łączenie elementów obwodów, filtry, zasilacze, wzmacniacze, demodulatory, generatory, pętla synchronizacji fazowej (PLL),
d) techniki odbioru radiowego, w tym: rodzaju odbiorników, ich schematów blokowych, budowy, działania poszczególnych stopni, podstawowych parametrów odbiorników,
e) techniki nadawania, w tym: rodzajów nadajników, ich schematów blokowych, budowy i działania poszczególnych stopni, podstawowych parametrów nadajników,
f) rodzajów i charakterystyk anten oraz rodzajów linii zasilających,
g) propagacji fal radiowych,
h) miernictwa radioelektronicznego, w szczególności pomiarów oraz budowy przyrządów pomiarowych:
– napięć i prądów stałych, przemiennych małej i wysokiej częstotliwości,
– częstotliwości,
– rezystancji, indukcyjności i pojemności,
– mocy,
– głębokości modulacji,
– dopasowania linii przesyłowych,
i) zakłóceń radioelektrycznych, w tym: źródeł zakłóceń, przyczyn zakłóceń w sprzęcie elektronicznym, urządzeń przeciwzakłóceniowych,
j) podstawowych wymogów kompatybilności elektromagnetycznej urządzeń radiowych;
2) wiedzą z zakresu bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach elektrycznych i nadawczych dotyczącą:
a) przepływu prądu elektrycznego przez ciało człowieka,
b) porażeń i ochrony przeciwporażeniowej,
c) udzielania pierwszej pomocy,
d) wpływu pola elektromagnetycznego na organizm ludzki,
e) ochrony środowiska naturalnego przed promieniowaniem elektromagnetycznym,
f) ochrony odgromowej,
g) przepisów przeciwpożarowych przy pracy z urządzeniami elektrycznymi;
3) znajomością przepisów i procedur operatorskich, krajowych i międzynarodowych, w tym:
a) międzynarodowego alfabetu fonetycznego,
b) kodu Q,
c) skrótów operatorskich,
d) sposobów porozumienia się w przypadku niebezpieczeństwa i klęsk żywiołowych,
e) znaków wywoławczych stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej,
f) zakresów częstotliwości stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej – krajowych i Międzynarodowego Związku Radioamatorów (IARU);
4) znajomością międzynarodowych i krajowych przepisów stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej i satelitarnej służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej.
2. Osoba ubiegająca się o świadectwo klasy C operatora urządzeń radiowych powinna wykazać się:
1) wiedzą z radioelektroniki w zakresie:
a) rodzajów, budowy i podstawowych parametrów odbiorników radiowych,
b) rodzajów, budowy i podstawowych parametrów układów nadawczych,
c) propagacji fal radiowych,
d) zakłóceń radioelektrycznych, w tym: źródeł zakłóceń, podstawowych przyczyn powstawania zakłóceń, eliminacji zakłóceń;
2) wiedzą z zakresu bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach elektrycznych i nadawczych dotyczącą:
a) porażeń i ochrony przeciwporażeniowej,
b) udzielania pierwszej pomocy,
c) ochrony odgromowej;
3) znajomością przepisów i procedur operatorskich, krajowych i międzynarodowych, w tym:
a) międzynarodowego alfabetu fonetycznego,
b) wybranych elementów kodu Q,
c) wybranych skrótów operatorskich,
d) sposobów porozumienia się w przypadku niebezpieczeństwa i klęsk żywiołowych,
e) znaków wywoławczych stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej,
f) zakresów częstotliwości stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej i rodzajów emisji, w zakresie odpowiedniej kategorii zezwolenia amatorskiego;
4) znajomością krajowych przepisów stosowanych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej i satelitarnej służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej.
Warto zapoznać się z wprowadzonym przez RadioTeam Polska, skutecznym modelem kształcenia w tematyce radiokomunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem amatorskiej służby radiokomunikacyjnej. Edukacja radiowa odbywa się na terenie Polski. #RadioEdukacja: www.radioteam.pl/radioedukacja
Pozwolenia Radiowe
Używanie amatorskich urządzeń nadawczych lub nadawczo-odbiorczych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej, wymaga posiadania pozwolenia radiowego.
Pozwolenie kategorii 1 (CEPT Licence): wydawane jest osobie, zgodnie z wymaganiami określonymi w zaleceniu CEPT T/R 61-02 (HAREC) co uprawnia do używania stacji amatorskiej z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 500 W, we wszystkich zakresach częstotliwości przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej.
Pozwolenie kategorii 3 (CEPT Novice Licence): wydawane jest osobie, która posiada świadectwo klasy C operatora urządzeń radiowych lub świadectwo równoważne, wydane przez uprawniony do tego organ zagraniczny. Uprawnia do używania stacji amatorskiej z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 100 W, w zakresach częstotliwości: 1810-2000 kHz, 3,5-3,8 MHz, 7,0-7,2 MHz, 14,0-14,35 MHz, 21,0-21,45 MHz, 28,0-29,7 MHz, 144-146 MHz, 430-440 MHz, 10,0-10,5 GHz, przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej.
Pozwolenia kategorii 1 i 3 wydawane jest na okres nieprzekraczający 10 lat. W celu kontynuacji uprawnień do używania stacji amatorskiej, konieczne jest złożenie wniosku o kolejne pozwolenie.
Pozwolenie kategorii 5 – stacje bezobsługowe (tzw. stacje automatyczne): wydawane jest osobie, która ukończyła 18 lat oraz posiada świadectwo klasy A operatora urządzeń radiowych lub świadectwo równoważne, wydane przez uprawniony do tego organ zagraniczny. Uprawnia do używania stacji amatorskiej bezobsługowej dla określonej w pozwoleniu częstotliwości do 30 MHz z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 50 W, powyżej 30 MHz z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 15 W. Pozwolenie wydawane jest na okres nieprzekraczający 5 lat.
Pozwolenie dodatkowe: wydawane jest osobie, która posiada pozwolenie kategorii 1. Uprawnia do używania stacji amatorskiej z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 1500 W, we wszystkich zakresach częstotliwości przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej. Pozwolenie wydawane jest na okres nieprzekraczający 12 miesięcy.
W pozwoleniu dodatkowym znak wywoławczy może być dłuższy i zawierać: prefiks (HF, SN, SO, SP, SQ, 3Z), cyfrę od 0 do 9 i kombinację maksymalnie siedmiu liter i cyfr (na ostatniej pozycji musi być litera).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami jest możliwość zaproponowania znaku. Znak wywoławczy to unikalny ciąg liter i cyfr, który zawiera: prefiks (HF, SN, SO, SP, SQ, SR, 3Z), cyfrę od 0 do 9 i kombinację maksymalnie czterech liter lub cyfr (na ostatniej pozycji musi być litera). Prefiks SR przydzielamy wyłącznie dla stacji bezobsługowej (odrębne pozwolenie kategorii 5).
Wnioskodawca, który nie ukończył 18 lat, dołącza do wniosku oświadczenie jednego z rodziców (opiekunów) o zgodzie na uzyskanie pozwolenia.
Wnioskodawca, który ukończył 13 lat i nie ukończył 18 lat, dołącza do wniosku oświadczenie jednego z rodziców (opiekunów) o zgodzie na uzyskanie pozwolenia. W imieniu radioamatora, który nie ukończył 13 lat, wniosek wypełnia rodzic (opiekun).
Znak wywoławczy nie służy do identyfikacji posiadacza pozwolenia radiowego, lecz do identyfikacji stacji amatorskiej i transmisji radiowej, prowadzonej za jej pomocą.
Pozwolenia radiowe dla osób prawnych (tzw. klubowe):
Dotyczy wszystkich kategorii. Wniosek musi być podpisany przez osobę (osoby), zgodnie z reprezentacją podmiotu, określoną w dokumencie potwierdzającym status prawny wnioskodawcy (np. KRS, statut itp.). Jeśli wniosek składa pełnomocnik, do wniosku dołączyć oryginał pełnomocnictwa lub odpis pełnomocnictwa, poświadczony za zgodność z oryginałem przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony, będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym. Poświadczenie powinno zawierać datę i miejsce jego sporządzenia. Opłata skarbowa od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa – 17,00 zł. Szczegółowe informacje o przelewie znajdują się we wniosku.
Pozwolenie kategorii 1 – dla osób prawnych: wydawane są osobie prawnej, w tym terenowej jednostce organizacyjnej stowarzyszenia, a także stowarzyszeniu zwykłemu, po przedłożeniu pisemnej zgody od 1 do 3 pełnoletnich osób, posiadających świadectwo klasy A radiooperatora urządzeń radiowych lub świadectwo równoważne, wydane przez uprawniony do tego organ zagraniczny, odpowiedzialnych za pracę stacji. Uprawnia do używania stacji amatorskiej z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 500 W, we wszystkich zakresach częstotliwości przeznaczonych dla służby radiokomunikacyjnej amatorskiej. Pozwolenie wydawane jest na okres nieprzekraczający 10 lat. Opłata za wydanie pozwolenia – 82 zł. Szczegółowe informacje o przelewie znajdują się we wniosku.
Pozwolenie kategorii 5 – dla osób prawnych (stacje bezobsługowe – tzw. automaty): wydawane są osobie prawnej, w tym terenowej jednostce organizacyjnej stowarzyszenia, a także stowarzyszeniu zwykłemu, po przedłożeniu pisemnej zgody osoby, która ukończyła 18 lat, posiadającej świadectwo klasy A operatora urządzeń radiowych lub świadectwo równoważne, wydane przez uprawniony do tego organ zagraniczny, odpowiedzialnej za pracę stacji. Uprawnia do używania stacji amatorskiej bezobsługowej dla określonej w pozwoleniu częstotliwości nie większej niż 30 MHz z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 50 W i większej niż 30 MHz z maksymalną mocą wyjściową nadajnika 15 W. Pozwolenie wydawane jest na okres nieprzekraczający 5 lat. Opłata za wydanie pozwolenia – 82 zł. Szczegółowe informacje o przelewie znajdują się we wniosku.
Pozwolenie dodatkowe – dla osób prawnych: wydawane są osobie prawnej, w tym terenowej jednostce organizacyjnej stowarzyszenia, a także stowarzyszeniu zwykłemu, która posiada pozwolenie kategorii 1. Pozwolenie wydawane jest na okres nieprzekraczający 12 miesięcy. Opłata za wydanie pozwolenia – 82 zł. Szczegółowe informacje o przelewie znajdują się we wniosku.
Wykaz pozwoleń publikowany jest na stronie UKE: https://amator.uke.gov.pl.
Składanie wniosków:
Wniosek (z oryginalnym podpisem wnioskodawcy), wraz z dowodem opłaty skarbowej, powinien być złożony pocztą lub bezpośrednio do siedziby UKE w Warszawie, bądź ewentualnie do jednej z delegatur.
Może być również przesłany wniosek podpisany profilem zaufanym na platformie ePUAP (obywatel.gov.pl) – wybrać ścieżkę: Wyślij pismo ogólne, zalogować się, dołączyć formularz wniosku i wymagane dokumenty jako załączniki do pisma na platformie PUE – po zalogowaniu, wybrać ścieżkę: Konsument – Zobacz wszystkie usługi – Wniosek ogólny – Wypełnij formularz.